منظور از توقیف اموال چیست؟
یکی از مهم ترین مباحث که در دعوا‌ها و درگیری های حقوقی وجود دارد، بحث توقیف اموال است. خانه یا ملک می تواند به علت عدم پرداخت مهریه یا عدم پرداخت وام بانکی، توقیف شود.
ساده ترین تعریف توقیف اموال آن است که شخصی به دیگری بدهکار باشد و طلبکار اموال وی را توقیف کند.
انواع توقیف اموال
توقیف اموال شخصی که حکم به ضرر او صادر شده است، عموما به دو شکل می باشد:
• توقیف تامینی
یکی از شرایطی که برای به اجرا درآوردن توقیف تامینی الزامی است، این است که باید برای حکم، اجرائیه صادر شود و این اجراییه به محکوم علیه ابلاغ شود.
طبق ماده ۳۴ قانون اجرای احکام مدنی: «به محض ابلاغ اجرائیه به محکوم علیه، موظف است ظرف ۱۰ روز، مفاد آن را اجرا کند، اما احتمال دارد محکوم علیه در این مهلت ۱۰ روزه، دارایی های خود را به دیگران انتقال دهد یا آن ها را مخفی کند و از بین ببرد حتی به طور کلی، اقدامی انجام دهد که محکوم له نتواند به حق خود برسد.»
بر همین اساس، تبصره یک ماده ۳۵ قانون اجرای احکام مدنی، مقرر کرده است که محکوم له می تواند حتی قبل از تمام شدن مهلت ۱۰ روزه محکوم علیه، اموال او را برای توقیف، معرفی کند که به این توقیف، توقیف تأمینی یا توقیف احتیاطی می گویند.
• توقیف اجرایی
در صورتی که محکوم علیه ظرف ۱۰ روز، حکم را اجرا نکرده و به هیچ یک از وظایف جایگزین نیز عمل نکند، در چنین شرایطی:
طبق ماده ۴۹ قانون اجرای احکام مدنی، محکوم له می تواند درخواست کند تا معادل محکوم به، از دارایی محکوم علیه توقیف شود. در این صورت بدون تأخیر اقدام به توقیف مال محکوم علیه خواهد شد که به این توقیف اجرایی گفته می شود.
شرایط مربوط به توقيف اموال محكوم عليه بايد رعايت شود عبارتند از:
الف- ابلاغ اجراییه و انقضای مهلت قانوني 10 روز است.
ب- اینکه محكوم عليه در مهلت مقرر حكم را اجرا نكرده باشد.
ج- طرفین قراری برای اجرای حكم تنظیم نکرده باشد.
د- محكوم له مالی برای استيفای محكوم به معرفی نكرده باشد، در جريان دادرسی يا قبل از آن مالی از او توقيف نشده باشد.
ه- محكوم له تقاضای توقيف اموال محكوم عليه را كرده و قبل از آن نوع آن را هم معين كرده باشد.
توقیف اموال چگونه صورت می گیرد؟
قانون اجرای احکام مدنی مقررات مربوط به توقیف اموال را بر اساس منقول یا غیرمنقول بودن مال، بیان کرده است. در ذیل دو مفهوم مال منقول و مال غیرمنقول را مورد بررسی قرار می دهیم.
• اموال منقول: اموالی هستند که می توان آن ها را از محلی به محل دیگر بدون این که به خود مال یا محل استقرار آن، صدمه ای وارد شود، منتقل کرد.
به منظور توقیف اموال منقول، مأمور اجرا ابتدا شخص محکوم را مطلع می کند. اما در صورت عدم حضور یا از بین رفتن مال با تاخیر در حضور، مأمور می تواند قبل از اطلاع محکوم علیه، اموال منقول او را توقیف کرده و به سرعت اقدام خود را به محکوم علیه اطلاع دهد.
• اموال غیرمنقول: اموالی هستند که نمی توان آن ها را از محلی به محل دیگر منتقل کرد، به طوری که در خود مال یا محل استقرارش، صدمه ای به وجود نیاید.
در ارتباط با اموال غیرمنقول، شخصی که حکم به نفع او صادر شده، در صورتی که اموال غیرمنقول محکوم به دادگاه معرفی شود، دادگاه آن مال غیرمنقول را توقیف کرده و مراتب را به اطلاع طرفین و اداره ثبت محل اعلام می کند که ممکن است یکی از شرایط زیر رخ دهد:
- اگر ملک توقیف شده به نام محکوم علیه باشد، اداره ثبت، مراتب را در دفتر ثبت املاک قید می کند.
- اگر در جریان ثبت باشد، در دفتر املاک بازداشتی و پرونده ثبتی قید می کند و به قسمت اجرا اطلاع می دهد.
- اگر ملک به نام محکوم علیه نباشد، فوراً به قسمت اجرا اعلام می کند.
سخن پایانی
هنگامی که اشخاص، به ثبت اموال غيرمنقول خود اقدام نکنند، كاملاً طبيعي است كه اين مال هيچ‌گونه سابقه ثبتی نداشته باشد. بر اساس ماده 101 قانون اجرای احكام مدنی، توقيف چنين اموالی زمانی مجاز است كه محكوم عليه، در آن «تصرفِ مالكانه» داشته باشد، يا اينكه به موجب حكم نهايی، مالك آن مال، شناخته شده باشد.
افزودن دیدگاه